Bemest op z’n Best presenteert uitkomsten
Wageningen, 28 november 2025
Deze week is de hoofdfase van het programma Bemest op z’n Best afgesloten op de Rundvee & Mechanisatie Vakdagen in Gorinchem. Berenike Timm ontving als opdrachtgever namens het ministerie van LVVN het eindrapport uit handen van Programmamanager Koos Verloop.
Vorige week mocht Verloop de uitkomsten ook al delen met minister Femke Wiersma. Wiersma gaf aan dat zij hieruit vooral concludeerde dat praktijkgerichte innovaties echt kunnen helpen en dat ze samen wil kijken welke vervolgstappen nodig zijn om de gevonden vernieuwingen verder toe te passen.
Het programma werkte langs twee sporen: het stimuleren van ‘netjes werken’ en het stimuleren en ontwikkelen van innovaties rondom het toedienen van mest.
Tot dit moment schermden de onderzoekers de ingediende innovaties uit concurrentieoverwegingen zorgvuldig af. Op de beurs en tijdens het slotevent zijn de resultaten van alle onderzoeken bekend gemaakt en een aantal ingediende ideeën getoond. Bezoekers kregen informatie over de innovaties die mogelijk hun weg naar de praktijk gaan vinden. Zij zagen diverse prototypes, variërend van nieuwe injectietechnieken en real time monitoring van het werkresultaat tot het bedekken van de mest met vloeistoffen of suspensies.
Seminar
Tijdens een seminar voorafgaand aan de tweede beursdag deelden Koos Verloop, Jan Huijsmans en Zwier van der Vegte van Wageningen University and Research de uitkomsten van de onderzoeken. Zij benadrukten nog eens het belang van zorgvuldigheid bij het toedienen van de mest.
Edwin Breimer (veehouder) en Marcel Betten (loonwerker) lieten vanuit hun dagelijkse praktijk zien hoe zij bezig zijn met innoveren en zorgvuldig werken. Hun visies zijn inspirerend voor boeren en loonwerkers.
Edwin Breimer (veehouder):
“Ik zou graag bodem en bedrijf zeker zo goed doorgeven als ik het aantrof.”
Na het horen van hun enthousiaste praktijkverhalen overheerst het gevoel dat innovatie en samenwerking cruciaal zijn. Breimer pleit daarnaast voor autonomie en ruimte voor ondernemerschap bij de boer. Hij voegt hieraan toe dat verandering bij boeren echt moet komen vanuit hun eigen motivatie en passie. Het stellen van doelen en het geven van subsidies door de overheid zijn naar zijn mening de beste manier om hen in beweging te krijgen.
Forumdiscussie
Aan de hand van stellingen spraken het publiek en vertegenwoordigers van LVVN (Berenike Timm), LTO (Harm Albring), Fedecom (Ron Houweling) en Cumela (Hans Verkerk) over de toekomst van bemesting en de rollen die daarin voor verschillende partijen weggelegd zijn.
Verkerk en Houweling gaven aan dat ze blij zijn om te zien dat er technisch nog extra stappen te maken zijn om ammoniakemissie verder te reduceren. Beiden hebben een rotsvast vertrouwen in technische innovatie als deel van de oplossing. Het is wel duidelijk dat de mensen die met de techniek werken uiteindelijk wel het echte verschil kunnen en moeten maken. “Wellicht kunnen daar in de scholing en training ook nog stappen gezet worden”, aldus Verkerk.
Timm voegt daaraan toe dat ze na het horen van de uitkomsten van vijf jaar Bemest op z’n Best bevestigd ziet hoe belangrijk het is om samen te werken. Alleen op die manier breng je theorie en praktijk samen en daar is het programma wat haar betreft erg goed in geslaagd. “Dit moeten we vasthouden.”
Harm Albring (LTO)
“We kunnen er wat mee, dus we moeten er ook wat mee”.
De conclusie waar iedereen het unaniem over eens is, is dat de sleutel ligt bij vakmanschap en samenwerking: tussen de boer, de loonwerker, de machinebouwer en het beleid, zowel regionaal als landelijk. LVVN geeft aan het voortouw te willen nemen om stappen te zetten; zowel in het faciliteren van verder onderzoek als in het stimuleren van zorgvuldig werken. Bijvoorbeeld via certificering en subsidies.
Berenike Timm (LVVN):
“Ik voel frisse energie om hiermee aan de slag te gaan”.
Het lijkt logisch dat Bemest op z’n Best een vervolg krijgt. In welke vorm dat zal zijn, is op dit moment nog niet duidelijk.